تحلیل فضایی نابرابری‌های اجتماعی در منطقه مغان

نویسندگان

  • احد بدلی کارشناس‌ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تبریز
  • علی شماعی دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی
  • مهدی موذنی کارشناس‌ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تبریز
  • واحد آقائی دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه خوارزمی
چکیده مقاله:

هدف این پژوهش تحلیل نابرابری‌های اجتماعی، به‌منظور دستیابی به الگوی مناسب توسعه و عدالت اجتماعی در سطح 19 دهستان منطقۀ مغان است. شاخص‌های مورد مطالعه شامل 13 شاخص موثر در نابرابری اجتماعی در این منطقه از ایران است. رویکرد حاکم بر این پژوهش رویکرد عدالت فضایی است. روش پژوهش، توصیفی تحلیلی و مقایسه‌ای با بهره‌گیری از نرم‌افزار Arc GIS و مدل تحلیلی Capland (ترکیب روش های Topsis، Vikor و Saw) است. جامعۀ آماری منطقۀ مغان شامل سه شهرستان پارس‌آباد، بیله سوار و گرمی مغان که جمعاً 19 دهستان است. روش گردآوری داده‌ها و اطلاعات به دو شیوۀ اسنادی و میدانی است و روش‌های تجزیه و تحلیل از آنتروپی شانون شاخص-سازی شده، مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره، نرم‌افزار Excel و از تکنیک ادغامی (POSET) از نوع Capland استفاده شده است. یافته‌ها و نتایج حاصله مشخص می‌سازد که نابرابری در بهره‌مندی از منابع و تسهیلات، یکی از مهم‌ترین عوامل نابرابری اجتماعی در این منطقه است. به‌طورکلی عدم تعادل در شاخص‌های اجتماعی در سطح دهستان‌های منطقۀ مغان به وضوح قابل مشاهده است. الگوی تفاوت‌های فضایی توسعۀ اجتماعی در دهستان‌های منطقۀ مغان؛ الگوی مرکز پیرامون است. به گونه‌ای که مرکزیت هر کدام از دهستان‌ها برخوردارتر و پیرامون با برخورداری کمتری مواجه است. در بین 19 دهستان منطقه؛ دهستان‌های، آنی، تازه کند، آجارود شمالی و قشلاق شمالی از لحاظ شاخص‌های اجتماعی برخوردار و به‌ترتیب با رتبه‌های یک تا چهار و دهستان‌های انگوت شرقی، محمودآباد، اصلاندوز، ساوالان، اجارود شرقی، قشلاق غربی، قشلاق جنوبی، اجارود مرکزی، پایین برزند، قشلاق شرقی و اجارود غربی در رتبه‌های پنجم تا پانزدهم و از لحاظ وضعیت توسعه، نیمه برخوردار و در نهایت دهستان‌های گوگ تپه، انگوت غربی، انجیرلو و آزادلو به لحاظ وضعیت توسعه در شرایط محروم جای دارند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی و تحلیل نابرابریهای توسعه در سازمان فضایی استانهای ایران

ایران به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه با وجود تنوع و دارا بودن استعداها وپتانسیل های طبیعی ومحیطی در پهنه سرزمین ، نابرابری های زیادی در بین استانهای آن وجود دارد واگر چه در سالهای قبل از طریق برنامه های مختلف توسعه سعی در رفع این نابرابری ها شده است ولی به دلایل مختلف همچون انتخاب الگو های نامناسب توسعه و...، همچنان نابرابری بین استانهای ایران مشهود وملموس است.که این امردر درازمدت می توان...

متن کامل

تحلیل نابرابریهای فضایی در استان خراسان رضوی

هدف مقاله تبیین نابرابریهای فضایی از نظر توسعه در استان خراسان رضوی است. ابتدا مدل مفهومی تحقیق با استفاده از 36 شاخص اجتماعی و اقتصادی و زیر بنایی در سطح 19 شهرستان ساخته و سپس شاخصها بدلیل اثرات متضاد، همسو و بدلیل مقیاسهای متفاوت، به منظور کاهش تفاوتها استاندارد شدند. نتایج حاصل از کاربرد مدل تحلیل عاملی منجر به شکل گیری 5 عامل شد که دو عامل بیش از 56% کل تغییرات واریانسها را تبیین و باقیمان...

متن کامل

بررسی و تحلیل نابرابریهای توسعه در سازمان فضایی استانهای ایران

ایران به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه با وجود تنوع و دارا بودن استعداها وپتانسیل های طبیعی ومحیطی در پهنه سرزمین ، نابرابری های زیادی در بین استانهای آن وجود دارد واگر چه در سالهای قبل از طریق برنامه های مختلف توسعه سعی در رفع این نابرابری ها شده است ولی به دلایل مختلف همچون انتخاب الگو های نامناسب توسعه و...، همچنان نابرابری بین استانهای ایران مشهود وملموس است.که این امردر درازمدت می توان...

متن کامل

بررسی و تحلیل فضایی نابرابریهای اجتماعی درمناطق شهری با رویکرد شهر متراکم مورد مطالعه : شهر بابل

نابرابری‌های اجتماعی پدیده‌ای است که بر تمام مناسبات اجتماعی انسان‌ها تأثیر می‌گذارد. تحلیل فضایی توسعه، میزان نابرابری‌ها و محرومیت نواحی مختلف را مشخص و اولویت اقدامات برای ارتقای سطح زندگی را معلوم می‌کند. در ادبیات برنامه‌ریزی شهری دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارند که سعی نموده‌اند تراکم را به عنوان یکی از متغیرهای تأثیرگذار در توسعه یافتگی مناطق معرفی نمایند. شهر متراکم یکی از الگوهای فرم پاید...

متن کامل

بررسی و تحلیل نابرابریهای توسعه در سازمان فضایی استانهای ایران

ایران به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه با وجود تنوع و دارا بودن استعداها وپتانسیل های طبیعی ومحیطی در پهنه سرزمین ، نابرابری های زیادی در بین استانهای آن وجود دارد واگر چه در سالهای قبل از طریق برنامه های مختلف توسعه سعی در رفع این نابرابری ها شده است ولی به دلایل مختلف همچون انتخاب الگو های نامناسب توسعه و...، همچنان نابرابری بین استانهای ایران مشهود وملموس است.که این امردر درازمدت می توان...

متن کامل

تحلیل نابرابریهای فضایی توزیع خدمات شهری با رویکرد عدالت فضایی با استفاده از مدل ویکور(مطالعه موردی شهر قزوین)

. امـروزه مشکلات ناشی توزیع نامناسب خدمات شهری، باعث شده است که توزیع خدمات شهری از کلیدیتـرین عناصـر شـهری جهـت و برقراری عدالت فضایی باشد. عدالت فضایی و عدالت جغرافیایی به معنی توزیع عادلانة خدمات و امکانات شهری باری رسیدن به جامعه ای متوازن و یکی از رهیافتهای عدالت اجتماعی ا ست. در این میان، موضوع خدمات رسانی و برخورداری نامناسب و گاه متناقض مناطق مختلف شهرها از خدمات عمومی، با مفهوم عدالت ف...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 34

صفحات  225- 244

تاریخ انتشار 2020-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023